Hier stond de grootste burcht van Holland
Heel fraai is het slotkwartier ook als er sneeuw is en liefst ook nog ijs. Dan wordt er geschaatst op de Slotgracht en ‘koek en zopie’
Het Slotkwartier
Het Slotkwartier is het oude centrum van Egmond aan den Hoef. Dit is een beeldschoon historisch gebied, omgeven door het Slotpark, waar u een kleine wandeling kunt maken. Het is goed toeven op het grasveld tussen de opgemetselde fundamenten van het Slot op den Hoef, met uitzicht op het historische Overslot en in de zomer veel groen. Menige fiets- of wandelgroep houdt hier een picknick.
Standbeeld voor graaf zonder hoofd
Eigenlijk is het vreemd dat zijn standbeeld er nog niet eens zo lang staat. Lamoraal, de vierde en beroemdste graaf van Egmond die te Brussel in 1568 wordt onthoofd. Goethe dicht over dit drama en Beethoven schrijft daar muziek op zoals de Ouverture Egmond. Vijf jaar na de executie wordt het slot door de geuzen van Sonoy verwoest opdat de gehate paapse Spanjaarden zich er niet in kunnen vestigen.
Gezeten op een bankje bij het beeld kunt u wat informatie lezen. Als u richting Alkmaar kijkt, ziet u een van de oudste polders.
Het moeras werd destijds in opdracht van diezelfde Lamoraal drooggelegd. We moeten wel eerlijk toegeven dat Lamoraal te veel bezittingen had om hier dikwijls te verblijven.
De fundamenten met daarop een stukje ruïnemuur van de Rentmeesters toren zijn gratis toegankelijk. Hieraan is de plattegrond van het kasteel nog goed te herkennen zoals de kasteeltorens en de sleuven van de contragewichten van de twee ophaalbruggen.
Er is een oude waterput en de rechthoekige binnenplaats is ook goed te zien. Wat je niet ziet is hoe reusachtig groot het kasteel is geweest. Zo was de grootste woontoren de Donjon maar liefst 28 meter hoog, even hoog als de Sterflat, het hoogste gebouw in Egmond aan Zee. De Donjon had 7 verdiepingen maar die waren dan ook elk wat hoger dan de tien verdiepingen van de Sterflat.
De grootste en ‘schoonste’ burcht van Holland heeft hier gestaan en hoe die er precies heeft uitgezien, weet niemand met zekerheid. De bezoeker kan hier de fantasie de vrije loop laten. Hier liet de torenwachter zijn hoorn schallen voor de illustere slotbewoners en hun bezoekers. Hier klonk hoefgetrappel en speelde zich het middeleeuwse dorpsleven af.
Opgravingen in de jaren ’30
In het kader van de werkverschaffing zijn de fundamenten in 1933/1934 blootgelegd en opnieuw opgemetseld, onder leiding van ingenieur Johannes van Oldenborgh.
Een samenvatting in woord en beeld van het door hem uitgebrachte verslag staat op www.historischegmond.nl. U vindt daar meer over de geschiedenis en ook het slot in 3D.
Verbazingwekkende historie
Wie meer leest over het roemruchte verleden van dit slot valt van de ene verbazing in de andere. Zo staat bij veel Egmonders het boek Derper-Hoever-Binder in de kast, in 1978 geschreven door Kathinka Lannoy en Bob Denneboom. Het is voor velen de nog altijd zeer lezenswaardige ‘bijbel’ van de Egmondse geschiedenis. Dat we nog zoveel weten is te danken aan het feit dat de monniken van de abdij voor de verwoesting een groot aantal documenten in veiligheid konden brengen.
Zo kon Pater Jan Hof aan de hand daarvan de geschiedenis reconstrueren van de abdij van 922 tot 1573 en daar komt ook veelvuldig het slot in voor. In 2008 is het prachtige boek ‘Het kasteel van Egmond’ van Arnold C.M. Burger opnieuw uitgegeven door uitgeverij Pirola in Schoorl. In dit prettig geschreven boek vol illustraties wordt de ontstaansgeschiedenis van het kasteel uit de doeken gedaan. Burger benadrukt hoe immens groot het kasteel ooit is geweest en het feit dat we niet exact weten hoe het er heeft uitgezien.
