Egmond aan Zee is een badplaats in de gemeente Bergen in de Nederlandse provincie Noord-Holland. In de volksmond wordt de plaats ook Derp (of in hoofdletters DERP) genoemd. Het dialect dat er gesproken wordt ook het Derpers genoemd, wat tot het dialect West-Fries wordt gerekend, maar tot de meest afwijkende van de subdialecten behoort.

In het jaar 977 zou achter de duinen het dorp Egmond aan Zee zijn ontstaan. Het verhaal wil dat ene Walgerus, een herenboer uit Egmond-Binnen tien huizen zou hebben gebouwd voor een aantal arme gezinnen. Deze mochten er voor niets wonen en hadden recht om in zee te vissen op voorwaarde dat ze wel aan de abdij in Egmond-Binnen tien procent van hun visvangst zouden afstaan. Ook zou hij het kerkje hebben gesticht wat nu de huidige Oud-Katholieke St. Agnes kerk is. Het kerkje zou hij ter ere van de Heilige Agnes hebben gebouwd.

Egmond aan Zee ontwikkelde zich daarna tot een echt vissersdorp. Omstreeks het jaar 1400 ontstond er de zogenaamde Pinck, een platbodem vaartuigje van ongeveer 5,5 bij 2,5 meter. Het scheepje was overnaads gebouwd met een geheel platte bodem, zodat het op rollen vanaf de schuitenschuur naar het strand vervoerd kon worden.

Door erosie van de kust verdwenen bij de Allerheiligenvloed op 1 november 1570 vijftig huizen van Egmond aan Zee in de zee. Bij de Kerststorm in november 1741 werden 36 huizen en de kerk met toren door de zee opgeslokt.

Egmond aan Zee was tot 1 juli 1978 een zelfstandige gemeente en is op die datum met de gemeente Egmond-Binnen samengevoegd tot Egmond. Sinds 1 januari 2001 is de gemeente Egmond gefuseerd met de gemeenten Schoorl en Bergen tot de gemeente Bergen.

De vuurtoren J.C.J. van Speijk is een vuurtoren aan de Noordzeekust bij Egmond aan Zee. De J.C.J. van Speijktoren is een van de oudste, nog actieve vuurtorens van Nederland. De voet van de vuurtoren vormt een imposante graftombe die herinnert aan luitenant-ter-zee Jan van Speijk.

De zee bij Egmond kon, en kan nog steeds, zeer verraderlijk zijn. Daarom werden er in tussen 1833 en 1834 twee door Jan Valk ontworpen vuurtorens gebouwd. Na de aanleg van het Noordzeekanaal in 1876 en de bouw van de twee vuurtorens in IJmuiden, werden de torens in Egmond, om verwarring te voorkomen, voorzien van rode ruiten, zodat het uitgestraalde licht in kleur kon worden onderscheiden van dat van IJmuiden. In 1891 werd de vuurtoren J.C.J. van Speijk voorzien van een draailicht. De zuidertoren op het Torensduin werd in datzelfde jaar gedoofd en in 1915 afgebroken.

In 1922 werd het lichthuis verbouwd omdat de toren elektrisch licht kreeg. De balustrade is toen in beton gegoten. Het ontwerp voor deze verbouwing was van Otto Jelsma. In 1967 werd het wachtlokaal gebouwd. De noordzijde van het licht is rood van kleur om te waarschuwen voor gevaarlijke ondieptes ten noorden van Egmond. Zodra schepen uit deze gevarenzone komen wordt het licht weer wit.

Bron: Wikipedia