Twee nieuwe adviezen van de Gezondheidsraad kunnen de vaccinatiecampagne van (oudere) Nederlanders versnellen. Zo moet het vaccin van AstraZeneca nu toch ook bij 65-plussers ingezet worden.

Het kabinet had met spoed om de adviezen gevraagd. Eerder was er nog te weinig bewijs voor de werkzaamheid van het vaccin van AstraZeneca bij ouderen. Maar onderzoek in Schotland liet zien dat vier weken na inenting van een half miljoen, veelal oude Schotten maar twee mensen in het ziekenhuis waren beland. Dat is liefst 94 procent minder dan de niet-gevaccineerde groep. Bij 80-plussers ging het ook nog om een reductie van 81 procent.

Daarom, schrijft de raad – niet voor het eerst – ‘is het van groot belang om zo snel mogelijk alle ouderen van oud naar jong te vaccineren’. Nu nog wordt het AstraZeneca-vaccin ingezet voor 60-64-jarigen, zorgmedewerkers uit de thuiszorg, gehandicaptenzorg en ouderenzorg, en mensen met morbide obesitas, het syndroom van Down of een neurologische aandoening die de ademhaling bemoeilijkt. Die groepen blijven aan de beurt.

Maar in het tweede kwartaal komen nog eens 4 miljoen AstraZeneca-vaccins beschikbaar en kunnen dus vanaf april meer ouderen eerder beschermd worden. ‘Dit advies verruimt onze mogelijkheden’, zei minister De Jonge op de persconferentie. ‘Ik neem aan dat we daar gebruik van gaan maken. Maar hoe precies, weet ik nog niet.’

Logisch

Daarnaast adviseert de Gezondheidsraad om mensen die het afgelopen half jaar besmet zijn geweest met het virus nog maar één prik te geven. Een logisch advies, vindt hoogleraar immunologie Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC) ‘De tweede prik, de booster, is een manier om het immuunsysteem een extra training te geven om het virus uit te schakelen. De biologische redenering is: als je al een keer het coronavirus hebt opgelopen, heeft je immuunsysteem al ervaring met het virus en werkt de eerste prik al als een booster.’

Zo’n nog-maar-één-prikbeleid kan forse impact hebben, omdat het afgelopen jaar enkele miljoenen Nederlanders een infectie hebben doorgemaakt. Volgens De Jonge gaan de vaccinatiepartijen nu onderzoeken ‘hoe we dit het beste kunnen regelen’. Vraag is hoe snel een grote groep kan worden opgespoord die onlangs het virus heeft gehad. ‘Dat is nog even puzzelen, maar dit zou de vaccinatiecampagne kunnen versnellen, dus het is heel interessant.’

De testuitslagen die de GGD heeft verzameld, zijn hiervoor niet geschikt, zei De Jonge.

De drie vaccins die nu al tegen het coronavirus worden ingezet (BioNTech/Pfizer, Moderna en AstraZeneca) vereisen voor mensen die geen corona hebben gehad, wel allemaal een tweede prik om voldoende bescherming te bieden, zegt de Gezondheidsraad verder. De raad adviseert om twee doses te blijven toedienen en de tweede dosis niet verder uit te stellen.